شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی های حرفه ای معلمان اثربخش ابتدایی

هدف اصلی از این پژوهش، شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی های حرفه ای معلمان اثربخش ابتدایی بود. روش ‏تحقیق مورد استفاده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه ی جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی ‏بود. روش های آماری مورد استفاده با توجه به ماهیت مطالعه، آزمون خی دو و فریدمن بودند. جامعه آماری ‏پژوهش را کلیه معلمان مدارس ابتدایی شهر تهران در پنج منطقه آموزشی به تعداد 3788 نفر و هر دو جنس ‏‏(3528 زن و 260 مرد)، تشکیل دادند. نمونه مورد نظر از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. ‏فرایند اجرایی پژوهش بدین گونه بود که در ابتدا ابعاد و نشانگرها شایستگی های حرفه ای، مورد بررسی ‏متخصصان و اساتید و معلمان قرار گرفت و در نهایت 7 بعد و 30 مولفه تدوین شد. این ابعاد عبارتند از: پیش ‏نیازهای معلم، ویژگی های شخصی معلم، برنامه ریزی و آمادگی، مدیر و سازمان دهندهِ ی کلاس درس، آموزش ‏یا تدریس، نظارت بر پیشرفت و توان بالقوه ی دانش آموزان، مسئولیت های حرفه ای. در مرحله بعد نشانگرها جهت ‏قضاوت درباره مولفه های مورد نظر تدوین شد. سپس مورد بررسی متخصصان و اساتید و معلمان قرار گرفت و با ‏پیشنهادات و نظرات آن ها تصحیح و تدوین گردید. سپس با استفاده از نشانگرهای مذکور، ابزار جمع آوری ‏اطلاعات ساخته شده و در مدارس ابتدایی (دخترانه، پسرانه) به اجرا در آمد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان ‏اهمیت اکثر نشانگرهای شایستگی در هر بعد از دیدگاه معلمان در سطح زیاد و خیلی زیاد ارزیابی شد که این امر ‏بیانگر این بود که معلمان برای حرفه ای شدن در کارشان به این شاخص ها و نشانگرها اهمیت بیشتری دادند و در ‏این میان تنها میزان اهمیت یک نشانگر بسیار کم ارزیابی شد. نشانگرهای شایستگی در هر بعد از دیدگاه معلمان ‏رتبه بندی شدند و از نظر معلمان مشخص شد که در هر بعد کدام نشانگرها بیشترین و کمترین نقش را در َآن بعد ‏داشتند و نیز ابعاد شایستگی های حرفه ای از دیدگاه معلمان رتبه بندی شد و مشخص گردید از نظر معلمان بعد ‏مسئولیت های حرفه ای بیشترین و بعد پیش نیازهای معلم کمترین نقش را در ابعاد شایستگی های حرفه ای معلمان ‏دارند.‏